Treści nauczania – wymagania szczegółowe.   ||    Edukacja językowa. Język obcy nowożytny.

• Uczeń posługuje się bardzo podstawowym zasobem środków językowych dotyczących jego samego i jego najbliższego otoczenia, umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:
  1. 1. ja i moi bliscy (rodzina, przyjaciele);
     2. moje miejsce zamieszkania (mój dom, moja miejscowość);
     3. moja szkoła;
     4. popularne zawody;
     5. mój dzień, moje zabawy;
     6. jedzenie;
     7. sklep;
     8. mój czas wolny i wakacje;
     9. święta i tradycje, mój kraj;
     10. sport;
     11. moje samopoczucie;
     12. przyroda wokół mnie;
     13. świat baśni i wyobraźni.
• Uczeń rozumie bardzo proste wypowiedzi ustne, artykułowane wyraźnie i powoli, w standardowej odmianie języka:

1. 1. 1. reaguje na polecenia;
      2. rozumie sens krótkich wypowiedzi, opowiadań, bajek i historyjek oraz prostych piosenek i wierszyków, szczególnie gdy są wspierane np. obrazkami, rekwizytami, ruchem, mimiką, gestami, dodatkowymi dźwiękami;
      3. znajduje w wypowiedzi określone informacje.

• Uczeń rozumie wyrazy oraz jedno- lub kilkuzdaniowe, bardzo proste wypowiedzi pisemne (np. historyjki obrazkowe z tekstem, opowiadania):

1. 1. 1. rozumie ogólny sens tekstu, szczególnie gdy jest wspierany obrazem lub dźwiękiem;
      2. znajduje w wypowiedzi określone informacje.

• W zakresie wypowiedzi ustnych uczeń:
  1. 1. powtarza wyrazy i proste zdania;
     2. tworzy bardzo proste i krótkie wypowiedzi według wzoru, np. nazywa obiekty z otoczenia i opisuje je, nazywa czynności;
     3. recytuje wiersze, rymowanki, odgrywa dialogi, śpiewa piosenki – samodzielnie lub w grupie np. w realizacji małych form teatralnych;
     4. używa poznanych wyrazów i zwrotów podczas zabawy.

• W zakresie wypowiedzi pisemnych uczeń:
• 1. 1. przepisuje wyrazy i proste zdania;
     2. pisze pojedyncze wyrazy i zwroty;
     3. pisze bardzo proste i krótkie zdania według wzoru i samodzielnie.
• W zakresie reagowania uczeń:

1. 1. 1. reaguje werbalnie i niewerbalnie na polecenia;
      2. przedstawia siebie i inne osoby – mówi np. jak się nazywa, ile ma lat, skąd pochodzi, co potrafi robić;
      3. zadaje pytania i udziela odpowiedzi w ramach wyuczonych zwrotów;
      4. stosuje podstawowe zwroty grzecznościowe (np. wita się i żegna, dziękuje, prosi, przeprasza);
      5. wyraża swoje upodobania.

• W zakresie przetwarzania tekstu uczeń nazywa w języku obcym nowożytnym np. osoby, zwierzęta, przedmioty, czynności – z najbliższego otoczenia oraz przedstawione w materiałach wizualnych i audiowizualnych.
• Uczeń:

1. 1. 1. wie, że ludzie posługują się różnymi językami i aby się z nimi porozumieć, warto nauczyć się ich języka;
      2. posiada podstawowe informacje o krajach, w których ludzie posługują się danym językiem obcym.

• Uczeń potrafi określić, czego się nauczył, i wie, w jaki sposób może samodzielnie pracować nad językiem (np. przez oglądanie bajek w języku obcym nowożytnym, korzystanie ze słowników obrazkowych i gier edukacyjnych).

• Uczeń współpracuje z rówieśnikami w trakcie nauki.
• Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym nowożytnym (np. ze słowników obrazkowych, książeczek), również za pomocą technologii informacyjno-komunikacyjnych.

Źródło 1 (str.12 [14])

Źródło 2 (pkt. X)

II etap edukacyjny: wersja II.1. – Język obcy nowożytny nauczany jako pierwszy.

Treści nauczania – wymagania szczegółowe. 

• Uczeń posługuje się podstawowym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:
• 1. 1. człowiek (np. dane personalne, okresy życia, wygląd zewnętrzny, cechy charakteru, rzeczy osobiste, uczucia i emocje, umiejętności i zainteresowania);
     2. miejsce zamieszkania (np. dom i jego okolica, pomieszczenia i wyposażenie domu, prace domowe);
     3. edukacja (np. szkoła i jej pomieszczenia, przedmioty nauczania, uczenie się, przybory szkolne, oceny szkolne, życie szkoły, zajęcia pozalekcyjne);
     4. praca (np. popularne zawody i związane z nimi czynności i obowiązki, miejsce pracy, wybór zawodu);
     5. życie prywatne (np. rodzina, znajomi i przyjaciele, czynności życia codziennego, określanie czasu, formy spędzania czasu wolnego, święta i uroczystości, styl życia, konflikty i problemy);
     6. żywienie (np. artykuły spożywcze, posiłki i ich przygotowywanie, nawyki żywieniowe, lokale gastronomiczne);
     7. zakupy i usługi (np. rodzaje sklepów, towary i ich cechy, sprzedawanie i kupowanie, środki płatnicze, wymiana i zwrot towaru, promocje, korzystanie z usług);
     8. podróżowanie i turystyka (np. środki transportu i korzystanie z nich, orientacja w terenie, baza noclegowa, wycieczki, zwiedzanie);
     9. kultura (np. dziedziny kultury, twórcy i ich dzieła, uczestnictwo w kulturze, tradycje i zwyczaje, media);
     10. sport (np. dyscypliny sportu, sprzęt sportowy, obiekty sportowe, imprezy sportowe, uprawianie sportu);
     11. zdrowie (np. tryb życia, samopoczucie, choroby, ich objawy i leczenie);
     12. nauka i technika (np. odkrycia naukowe, wynalazki, korzystanie z podstawowych urządzeń technicznych i technologii informacyjno-komunikacyjnych);
     13. świat przyrody (np. pogoda, pory roku, rośliny i zwierzęta, krajobraz, zagrożenie i ochrona środowiska naturalnego);
     14. życie społeczne (np. wydarzenia i zjawiska społeczne).
• Uczeń rozumie proste wypowiedzi ustne (np. rozmowy, wiadomości, komunikaty, ogłoszenia, instrukcje) artykułowane wyraźnie, w standardowej odmianie języka:

1. 1. 1. reaguje na polecenia;
      2. określa główną myśl wypowiedzi lub fragmentu wypowiedzi;
      3. określa intencje nadawcy/autora wypowiedzi;
      4. określa kontekst wypowiedzi (np. formę, czas, miejsce, sytuację, uczestników);
      5. znajduje w wypowiedzi określone informacje;
      6. rozróżnia formalny i nieformalny styl wypowiedzi.

• Uczeń rozumie proste wypowiedzi pisemne (np. listy, e-maile, SMS-y, kartki pocztowe, napisy, broszury, ulotki, jadłospisy, ogłoszenia, rozkłady jazdy, historyjki obrazkowe z tekstem, artykuły, teksty narracyjne, recenzje, wywiady, wpisy na forach i blogach, teksty literackie):
• 1. 1. określa główną myśl tekstu lub fragmentu tekstu;
     2. określa intencje nadawcy/autora tekstu;
     3. określa kontekst wypowiedzi (np. nadawcę, odbiorcę, formę tekstu, czas, miejsce, sytuację);
     4. znajduje w tekście określone informacje;
     5. rozpoznaje związki między poszczególnymi częściami tekstu;
     6. układa informacje w określonym porządku;
     7. rozróżnia formalny i nieformalny styl tekstu.
• Uczeń tworzy krótkie, proste, spójne i logiczne wypowiedzi ustne:
• 1. 1. opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
     2. opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;
     3. przedstawia fakty z przeszłości i teraźniejszości;
     4. przedstawia intencje, marzenia, nadzieje i plany na przyszłość;
     5. opisuje upodobania;
     6. wyraża i uzasadnia swoje opinie, przedstawia opinie innych osób;
     7. wyraża uczucia i emocje;
     8. stosuje formalny lub nieformalny styl wypowiedzi adekwatnie do sytuacji.
• Uczeń tworzy krótkie, proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne (np. notatkę, ogłoszenie, zaproszenie, życzenia, wiadomość, SMS, pocztówkę, e-mail, historyjkę, list prywatny, wpis na blogu):
• 1. 1. opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
     2.  opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;
     3. przedstawia fakty z przeszłości i teraźniejszości;
     4. przedstawia intencje, marzenia, nadzieje i plany na przyszłość;
     5. opisuje upodobania;
     6. wyraża i uzasadnia swoje opinie, przedstawia opinie innych osób;
     7. wyraża uczucia i emocje;
     8. stosuje formalny lub nieformalny styl wypowiedzi adekwatnie do sytuacji.
• Uczeń reaguje ustnie w typowych sytuacjach:

1. 1. 1. przedstawia siebie i inne osoby;
      2. nawiązuje kontakty towarzyskie; rozpoczyna, prowadzi i kończy rozmowę; podtrzymuje rozmowę w przypadku trudności w jej przebiegu (np. prosi o wyjaśnienie, powtórzenie, sprecyzowanie; upewnia się, że rozmówca zrozumiał jego wypowiedź);
      3. uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia;
      4. wyraża swoje opinie, pyta o opinie, zgadza się lub nie zgadza się z opiniami;
      5. wyraża swoje upodobania, intencje i pragnienia, pyta o upodobania, intencje i pragnienia innych osób;
      6. składa życzenia i gratulacje, odpowiada na życzenia i gratulacje;
      7. zaprasza i odpowiada na zaproszenie;
      8. proponuje, przyjmuje i odrzuca propozycje, zachęca; prowadzi proste negocjacje w sytuacjach życia codziennego;
      9. prosi o radę i udziela rady;
      10. pyta o pozwolenie, udziela i odmawia pozwolenia;
      11. ostrzega, nakazuje, zakazuje, instruuje;
      12. wyraża prośbę oraz zgodę lub odmowę spełnienia prośby;
      13. wyraża uczucia i emocje (np. radość, smutek, niezadowolenie, zdziwienie, nadzieję, obawę)
      14. stosuje zwroty i formy grzecznościowe.

• Uczeń reaguje w formie prostego tekstu pisanego (np. wiadomość, SMS, krótki list prywatny, e-mail, wpis na czacie/forum) w typowych sytuacjach:

1. 1. 1. przedstawia siebie i inne osoby;
      2. nawiązuje kontakty towarzyskie; rozpoczyna, prowadzi i kończy rozmowę (np. podczas rozmowy na czacie);
      3. uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia (np. wypełnia formularz/ ankietę);
      4. wyraża swoje opinie, pyta o opinie, zgadza się lub nie zgadza się z opiniami;
      5. wyraża swoje upodobania, intencje i pragnienia, pyta o upodobania, intencje i pragnienia innych osób;
      6. składa życzenia i gratulacje, odpowiada na życzenia i gratulacje;
      7. zaprasza i odpowiada na zaproszenie;
      8. proponuje, przyjmuje i odrzuca propozycje, zachęca; prowadzi proste negocjacje w sytuacjach życia codziennego;
      9. prosi o radę i udziela rady;
      10. pyta o pozwolenie, udziela i odmawia pozwolenia;
      11. ostrzega, nakazuje, zakazuje, instruuje;
      12. wyraża prośbę oraz zgodę lub odmowę spełnienia prośby;
      13. wyraża uczucia i emocje (np. radość, smutek, niezadowolenie, zdziwienie, nadzieję, obawę);
      14. stosuje zwroty i formy grzecznościowe.

• Uczeń przetwarza prosty tekst ustnie lub pisemnie:
• 1. 1. przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje zawarte w materiałach wizualnych (np. wykresach, mapach, symbolach, piktogramach) lub audiowizualnych (np. filmach, reklamach);
     2. przekazuje w języku obcym nowożytnym lub polskim informacje sformułowane w tym języku obcym;
     3. przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje sformułowane w języku polskim.
• Uczeń posiada:
• 1. 1. podstawową wiedzę o krajach, społeczeństwach i kulturach społeczności, które posługują się danym językiem obcym nowożytnym, oraz o kraju ojczystym, z uwzględnieniem kontekstu lokalnego, europejskiego i globalnego;
     2. świadomość związku między kulturą własną i obcą oraz wrażliwość międzykulturową.
• Uczeń dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, stosowanie mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym nowożytnym).
• Uczeń współdziała w grupie (np. w lekcyjnych i pozalekcyjnych językowych pracach projektowych).
• Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym nowożytnym (np. z encyklopedii, mediów, instrukcji obsługi), również za pomocą technologii informacyjno-komunikacyjnych.
• Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, identyfikowanie słów kluczy lub internacjonalizmów) i strategie kompensacyjne, w przypadku gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu (np. upraszczanie formy wypowiedzi, zastępowanie innym wyrazem, opis, wykorzystywanie środków niewerbalnych).
• Uczeń posiada świadomość językową (np. podobieństw i różnic między językami).

Źródło

Zagadnienia gramatyczne – egzamin ósmoklasisty.

CZASOWNIK
1. Bezokolicznik i formy osobowe, np. to work, works
2. Czasowniki posiłkowe, np. be, do
3. Czasowniki modalne:
• can, np. Can you help me? I can speak English. I can’t swim. I can’t see him.
• could, np. Could you speak more slowly? I couldn’t help him with the exercise.
• may, np. May I speak to Sam? It may be too late.
• must, np. I must finish it today. You mustn’t smoke here. It must be Tom.
• should, np. You shouldn’t do it. Where should I get off?
• will, np. I’ll wash up later. The train will be late.
4. Tryb rozkazujący, np. Come here! Don’t touch that!
5. Czasowniki regularne i nieregularne, np. work – worked – worked; do – did – done
6. Imiesłów czynny i bierny, np. speaking, spoken
7. Czasowniki wyrażające stany, np. I want to be a singer. I believe you are right. I see what
you mean. i czynności, np. She is dancing. I am seeing my dentist tomorrow.
8. Czasowniki złożone (phrasal verbs), np. get up, break down, look for
9. Czasy gramatyczne:
• Present Simple, np. She often visits her grandparents. The train leaves at seven.
• Present Continuous, np. She is working in the garden at the moment. We are going to
the cinema tomorrow.
• Present Perfect, np. I’ve just seen my teacher. He hasn’t visited me since May.
• Past Simple, np. Columbus discovered America in 1492. I saw him two days ago.
• Past Continuous, np. We were watching TV at ten o’clock last night.
• Past Perfect, np. He had already gone home when we arrived at the party.
• Future Simple, np. I will call you tomorrow. I think he will win.
10. Konstrukcja „be going to”, np. I’m going to give a party on Saturday.
11. Konstrukcja „have to”, np. He has to go there. I don’t have to do it.
12. Konstrukcja „would like to”, np. I would like to meet him.

RZECZOWNIK
1. Rzeczowniki policzalne i niepoliczalne, np. a cat, rice, information, money
2. Liczba mnoga regularna i nieregularna, np. a dog – dogs, a woman – women
3. Forma dzierżawcza, np. the manager’s office, the colour of her eyes
4. Rzeczowniki złożone, np. a washing machine, toothpaste, sister-in-law

PRZEDIMEK
1. Przedimek nieokreślony, np. a cup, an animal
2. Przedimek określony, np. the sun, the USA
3. Przedimek zerowy, np. dinner

PRZYMIOTNIK
1. Stopniowanie regularne i nieregularne używane do porównań w stopniu równym,
wyższym i najwyższym, np. big – bigger – the biggest, expensive – more expensive – the
most expensive, good – better – the best ; She is as tall as her father.
2. Użycie so, such, how i what z przymiotnikami, np. She is such a nice girl. How nice!
3. Przymiotniki dzierżawcze, np. my, his, our 

PRZYSŁÓWEK
1. Stopniowanie regularne i nieregularne, np. elegantly – more elegantly – the most
elegantly, badly – worse – the worst
2. Przysłówki too i enough, np. (not) sweet enough, too large
3. Miejsce przysłówka w zdaniu, np. She often goes to the cinema. They are always late. Do
it quickly!

ZAIMEK
1. Zaimki osobowe w formie podmiotu, np. I, we i w formie dopełnienia, np. me, them
2. Zaimki dzierżawcze, np. mine, yours, ours
3. Zaimki zwrotne, np. myself, yourself, ourselves
4. Zaimki wskazujące, np. this, those
5. Zaimki pytające, np. who, what, which
6. Zaimki względne, np. who, which, that
7. Zaimki wzajemne, np. each other
8. Zaimki nieokreślone, np. some, any, much, many, no, (a) few, (a) little, other, another,
somebody, anything
9. Zaimek bezosobowy you
10. Zaimki one / ones w zdaniach typu I will take the green one / ones.

LICZEBNIK
1. Liczebniki główne, np. one, a thousand
2. Liczebniki porządkowe, np. the first, the twenty-fourth

PRZYIMEK
1. Przyimki określające miejsce, kierunek, odległość, np. in London, to school
2. Przyimki określające czas, np. on Monday, in July, at night
3. Przyimki sposobu, np. by bus, with a pen
4. Przyimki po niektórych czasownikach i przymiotnikach, np. think of, interested in

SPÓJNIK
Spójniki, np. and, or, because, if, unless, while, before, so

SKŁADNIA
1. Zdania twierdzące, przeczące i pytające w czasach: Present Simple, Present Continuous,
Present Perfect, Past Simple, Past Continuous, Past Perfect, Future Simple.
2. Zdania z podmiotem it, np. It rained heavily last night.
3. Zdania z podmiotem there, np. There is a new restaurant in King Street. There were
clouds in the sky. There will be twenty people at the party.
4. Zdania z dwoma dopełnieniami, np. Yesterday I bought my grandma a nice present.
5. Zdania w stronie biernej w czasach: Present Simple, Present Perfect, Past Simple, Future
Simple, np. My car was stolen last night.
6. Pytania pośrednie, np. He wants to know if I like him. Can you tell me where he is staying?
7. Zdania w mowie zależnej z czasownikami say, tell, ask, np. He told me (that) he was very
unhappy.
8. Zdania współrzędnie złożone, np. My brother was playing football and I was watching cartoons.
9. Zdania podrzędnie złożone:
• przydawkowe, np. The man who lives next door is a famous actor.
• okolicznikowe
– celu, np. I came here to give you this letter.
– czasu, np. The phone rang when we were leaving the flat.
– miejsca, np. He was sitting where I had left him.
– przyczyny, np. She is happy because she won the lottery.
– skutku, np. I was tired so I went straight to bed.
– warunku (typu 0, I, II), np. When it is hot, we drink more. If we win the match, we will
have a party. If I had a lot of money, I would buy a big house.
10. Konstrukcje bezokolicznikowe i gerundialne, np. I’m very happy to see you. I enjoy
walking but my friends prefer cycling. I’m good at swimming.
11. Zdania wykrzyknikowe, np. What a beautiful room!

Źródło (str. 15)

III etap edukacyjny: wersja III.1.P – Kontynuacja 1. języka obcego nowożytnego ze szkoły podstawowej – kształcenie w zakresie podstawowym.

Treści nauczania – wymagania szczegółowe. 

• Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:
  1. 1. człowiek (np. dane personalne, okresy życia, wygląd zewnętrzny, cechy charakteru, rzeczy osobiste, uczucia i emocje, umiejętności i zainteresowania, osobisty system wartości, autorytety);
     2. miejsce zamieszkania (np. dom i jego okolica, pomieszczenia i wyposażenie domu, prace domowe, wynajmowanie, kupno i sprzedaż mieszkania, przeprowadzka);
     3. edukacja (np. szkoła i jej pomieszczenia, przedmioty nauczania, uczenie się – w tym uczenie się przez całe życie, przybory szkolne, oceny szkolne, życie szkoły, zajęcia pozalekcyjne, system oświaty);
     4. praca (np. zawody i związane z nimi czynności i obowiązki, miejsce pracy, praca dorywcza, wybór zawodu, poszukiwanie pracy, warunki pracy i zatrudnienia);
     5. życie prywatne (np. rodzina, znajomi i przyjaciele, czynności życia codziennego, określanie czasu, formy spędzania czasu wolnego, święta i uroczystości, styl życia, konflikty i problemy);
     6. żywienie (np. artykuły spożywcze, posiłki i ich przygotowywanie, nawyki żywieniowe – w tym diety, lokale gastronomiczne);
     7. zakupy i usługi (np. rodzaje sklepów, towary i ich cechy, sprzedawanie i kupowanie, środki płatnicze, promocja i reklama, korzystanie z usług, reklamacja);
     8. podróżowanie i turystyka (np. środki transportu i korzystanie z nich, orientacja w terenie, baza noclegowa, wycieczki, zwiedzanie, awarie i wypadki w podróży, ruch uliczny);
     9. kultura (np. dziedziny kultury, twórcy i ich dzieła, uczestnictwo w kulturze, tradycje i zwyczaje, media);
     10. sport (np. dyscypliny sportu, sprzęt sportowy, obiekty sportowe, imprezy sportowe, uprawianie sportu, pozytywne i negatywne skutki uprawiania sportu);
     11. zdrowie (np. tryb życia, samopoczucie, choroby, ich objawy i leczenie, niepełnosprawność, uzależnienia, pierwsza pomoc w nagłych wypadkach);
     12. nauka i technika (np. ludzie nauki, odkrycia naukowe, wynalazki, korzystanie z podstawowych urządzeń technicznych i technologii informacyjno-komunikacyjnych oraz szanse i zagrożenia z tym związane);
     13. świat przyrody (np. pogoda, pory roku, klimat, rośliny i zwierzęta, krajobraz, zagrożenia i ochrona środowiska naturalnego, klęski żywiołowe);
     14. państwo i społeczeństwo (np. wydarzenia i zjawiska społeczne, urzędy, organizacje społeczne i międzynarodowe, problemy współczesnego świata).
• Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. rozmowy, wiadomości, komunikaty, ogłoszenia, instrukcje, relacje, wywiady, dyskusje, prelekcje), wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka:
  1. 1. reaguje na polecenia;
     2. określa główną myśl wypowiedzi lub fragmentu wypowiedzi;
     3. określa intencje nadawcy/autora wypowiedzi;
     4. określa kontekst wypowiedzi (np. formę, czas, miejsce, sytuację, uczestników);
     5. znajduje w wypowiedzi określone informacje;
     6. układa informacje w określonym porządku;
     7. wyciąga wnioski wynikające z informacji zawartych w wypowiedzi;
     8. rozróżnia formalny i nieformalny styl wypowiedzi.
• Uczeń rozumie wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. listy, e-mail, SMS-y, kartki pocztowe, napisy, broszury, ulotki, jadłospisy, ogłoszenia, rozkłady jazdy, instrukcje, komiksy, artykuły, teksty narracyjne, recenzje, wywiady, wpisy na forach i blogach, teksty literackie):
  1. 1. określa główną myśl tekstu lub fragmentu tekstu;
     2. określa intencje nadawcy/autora tekstu;
     3. określa kontekst wypowiedzi (np. nadawcę, odbiorcę, formę tekstu, czas, miejsce, sytuację);
     4. znajduje w tekście określone informacje;
     5. rozpoznaje związki między poszczególnymi częściami tekstu;
     6. układa informacje w określonym porządku;
     7. wyciąga wnioski wynikające z informacji zawartych w tekście;
     8. odróżnia informacje o faktach od opinii;
     9. rozróżnia formalny i nieformalny styl tekstu.
• Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne:
  1. 1. opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
     2. opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;
     3. przedstawia fakty z przeszłości i teraźniejszości;
     4. przedstawia intencje, marzenia, nadzieje i plany na przyszłość;
     5. opisuje upodobania;
     6. wyraża i uzasadnia swoje opinie i poglądy, przedstawia i ustosunkowuje się do opinii i poglądów innych osób;
     7. wyraża i opisuje uczucia i emocje;
     8. przedstawia zalety i wady różnych rozwiązań;
     9. wyraża pewność, przypuszczenie, wątpliwości dotyczące zdarzeń z teraźniejszości i przyszłości;
     10. przedstawia sposób postępowania (np. udziela instrukcji, wskazówek, określa zasady);
     11. stosuje formalny lub nieformalny styl wypowiedzi adekwatnie do sytuacji.
• Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne (np. notatkę, ogłoszenie, zaproszenie, życzenia, wiadomość, SMS, kartkę pocztową, e-mail, historyjkę, list prywatny, życiorys, CV, list motywacyjny, wpis na blogu):
  1. 1. opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
     2. opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;
     3. przedstawia fakty z przeszłości i teraźniejszości;
     4. przedstawia intencje, marzenia, nadzieje i plany na przyszłość;
     5. opisuje upodobania;
     6. wyraża i uzasadnia swoje opinie i poglądy, przedstawia i ustosunkowuje się do opinii i poglądów innych osób;
     7. wyraża i opisuje uczucia i emocje;
     8. przedstawia zalety i wady różnych rozwiązań;
     9. wyraża pewność, przypuszczenie, wątpliwości dotyczące zdarzeń z teraźniejszości i przyszłości;
     10. przedstawia sposób postępowania (np. udziela instrukcji, wskazówek, określa zasady);
     11. stosuje zasady konstruowania tekstów o różnym charakterze;
     12. stosuje formalny lub nieformalny styl wypowiedzi adekwatnie do sytuacji.
• Uczeń reaguje ustnie w typowych, również w miarę złożonych sytuacjach:
  1. 1. przedstawia siebie i inne osoby;
     2. nawiązuje kontakty towarzyskie; rozpoczyna, prowadzi i kończy rozmowę; podtrzymuje rozmowę w przypadku trudności w jej przebiegu (np. prosi o wyjaśnienie, powtórzenie, sprecyzowanie; upewnia się, że rozmówca zrozumiał jego wypowiedź);
     3. uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia;
     4. wyraża swoje opinie i uzasadnia je, pyta o opinie, zgadza się lub nie zgadza się z opiniami innych osób, wyraża wątpliwość;
     5. wyraża i uzasadnia swoje upodobania, preferencje, intencje i pragnienia, pyta o upodobania, preferencje, intencje i pragnienia innych osób;
     6. składa życzenia i gratulacje, odpowiada na życzenia i gratulacje;
     7. zaprasza i odpowiada na zaproszenie;
     8. proponuje, przyjmuje i odrzuca propozycje, zachęca; prowadzi proste negocjacje w sytuacjach życia codziennego;
     9. prosi o radę i udziela rady;
     10. pyta o pozwolenie, udziela i odmawia pozwolenia;
     11. ostrzega, nakazuje, zakazuje, instruuje;
     12. wyraża prośbę oraz zgodę lub odmowę spełnienia prośby;
     13. wyraża uczucia i emocje (np. radość, smutek, niezadowolenie, złość, zdziwienie, nadzieję, obawę, współczucie);
     14. stosuje zwroty i formy grzecznościowe;
     15. dostosowuje styl wypowiedzi do sytuacji.
• Uczeń reaguje w formie prostego tekstu pisanego (np. wiadomość, SMS, list prywatny, formularz, e-mail, komentarz, wpis na czacie/forum) w typowych sytuacjach:
  1. 1. przedstawia siebie i inne osoby;
     2. nawiązuje kontakty towarzyskie; rozpoczyna, prowadzi i kończy rozmowę (np. podczas rozmowy na czacie);
     3. uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia (np. wypełnia formularz/ankietę);
     4. wyraża swoje opinie i uzasadnia je, pyta o opinie, zgadza się lub nie zgadza się z opiniami innych osób, wyraża wątpliwość;
     5. wyraża i uzasadnia swoje upodobania, preferencje, intencje i pragnienia, pyta o upodobania, preferencje, intencje i pragnienia innych osób;
     6. składa życzenia i gratulacje, odpowiada na życzenia i gratulacje;
     7. zaprasza i odpowiada na zaproszenie;
     8. proponuje, przyjmuje i odrzuca propozycje, zachęca; prowadzi proste negocjacje w sytuacjach życia codziennego;
     9. prosi o radę i udziela rady;
     10. pyta o pozwolenie, udziela i odmawia pozwolenia;
     11. ostrzega, nakazuje, zakazuje, instruuje;
     12. wyraża prośbę oraz zgodę lub odmowę spełnienia prośby;
     13. wyraża uczucia i emocje (np. radość, smutek, niezadowolenie, złość, zdziwienie, nadzieję, obawę, współczucie);
     14. stosuje zwroty i formy grzecznościowe;
     15. dostosowuje styl wypowiedzi do odbiorcy.
• Uczeń przetwarza tekst ustnie lub pisemnie:
  1. 1. przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje zawarte w materiałach wizualnych (np. wykresach, mapach, symbolach, piktogramach) lub audiowizualnych (np. filmach, reklamach);
     2. przekazuje w języku obcym nowożytnym lub w języku polskim informacje sformułowane w tym języku obcym;
     3. przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje sformułowane w języku polskim;
     4. przedstawia publicznie w języku obcym wcześniej przygotowany materiał, np. prezentację, film.
• Uczeń posiada:
  1. 1. podstawową wiedzę o krajach, społeczeństwach i kulturach społeczności, które posługują się danym językiem obcym nowożytnym oraz o kraju ojczystym, z uwzględnieniem kontekstu lokalnego, europejskiego i globalnego;
     2. świadomość związku między kulturą własną i obcą oraz wrażliwość międzykulturową.
• Uczeń dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, stosowanie mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym nowożytnym).
• Uczeń współdziała w grupie (np. w lekcyjnych i pozalekcyjnych językowych pracach projektowych).
• Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym nowożytnym (np. z encyklopedii, mediów, instrukcji obsługi), również za pomocą technologii informacyjno-komunikacyjnych.
• Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, identyfikowanie słów kluczy lub internacjonalizmów) i strategie kompensacyjne, w przypadku gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu (np. upraszczanie formy wypowiedzi, zastępowanie innym wyrazem, opis, wykorzystywanie środków niewerbalnych).
• Uczeń posiada świadomość językową (np. podobieństw i różnic między językami).

Źródło

Zagadnienia gramatyczne – matura – poziom podstawowy i poziom rozszerzony.

CZASOWNIK

1. Bezokolicznik i formy osobowe, np. to sleep, sleeps, to have slept.

2. Czasowniki posiłkowe, np. be, do, have.

3. Czasowniki modalne i półmodalne:

• can, np. I can draw very well. You can go without me if you want. Can you help me with the luggage, please? I can’t  hear you. Whoever you saw, it can’t have been John.
• could, np. I could read when I was six. I’m sorry but I couldn’t help you  yesterday. Could you sing this song for us, please? You could have taken a  taxi from the airport.
• may, np. May I sit here? My mother may still be at work. You may stay longer if you want. You may not have heard about this place but it’s amazing.
• might, np. They might be a little late. Don’t touch it, you might break it. At 5 p.m. John might have been taking a driving test.
• must; have to, np. It must be cold outside. I must do this exercise for tomorrow. You mustn’t smoke in here. We have to make the beds every morning. You didn’t have to help them. You must be kidding. He must have done it, there was nobody else there.
• will, np. I will study harder this year. Will you do something for me, please? I promise I won’t do that again.
• shall, np. Shall we go to the seaside this weekend? Shall I help you? What  shall we do? The management shall not be responsible for damage to personal property.
• would, np. It would be a good idea. Would you like some tea? I wouldn’t like to be in his place. When at my grandmother’s, I would always have toast with peanut butter for breakfast.
• should; ought to, np. We should finish the project this week. I ought to be home by 10 p.m. You shouldn’t play with matches. You ought to have washed the glasses before serving the drinks.
• need; need to, np. You needn’t worry about it. You don’t need to go there. You needn’t have come, I’m going to deal with it myself.
• used to, np. We used to go to the seaside every weekend when I was a child.

4. Konstrukcje czasownikowe:

• going to, np. It’s going to rain. What are you going to do about it?
• be able to, np. Will you be able to do it tomorrow? I regret not being able to help them.
• would like to, np. What would you like to order?

5. Czasowniki regularne i nieregularne, np. listen-listened-listened; go-went-gone.

6. Imiesłów czynny i bierny, np. writing, written.

7. Czasowniki złożone (phrasal verbs), np. What are you looking for? Turn the radio down, please. My friend came up with a great idea. It took me an hour to figure out how to do the task. My boss looks down on everybody.

8. Czasy gramatyczne:

•  Present Simple, np. I am from Sweden. The shop is closed on Sundays. I do the shopping here every morning. Their plane lands at 7 p.m. The sun sets in the west. I have a new car. I will call you when the meeting starts.
• Present Continuous, np. I’m writing an important email. We’re staying in the Rocamar Hotel. I’m getting tired. My parents are leaving on holiday tomorrow. I’m having lunch at the moment. Why are you always packing at the last moment? While you’re getting ready, I will look for an umbrella.
• Present Perfect, np. We have just had dinner. I have been here since Monday. It’s the first time I have tried a passion. The show has already finished. fruit. The show has already finished. I will serve dinner as soon as you have set the table.
• Present Perfect Continuous, np. We have been waiting here for ages! How long have you been living in this area? Have you been crying? I’ve been attending these classes every Tuesday since May.
• Past Simple, np. We were a little worried about you. I bought this car  yesterday. When she was younger, she was really shy. We went for a walk and then we had dinner in a restaurant.
• Past Continuous, np. Yesterday at 5 p.m. I was swimming in the ocean. When we arrived, most of the guests were dancing. I wasn’t expecting you today! I was wondering if you could help me with this suitcase.
• Past Perfect, np. The train had left before we reached the station. I felt I had been there before. By 1492 Columbus had made many sea voyages. It was the first time the neighbours had seen my new flat.
• Past Perfect Continuous, np. I couldn’t believe they had been living here for so many years.
• Future Simple, np. We will go on a trip next weekend. I hope it won’t rain tomorrow. I will take this bag, it’s great! When will I see you again? Will you help me? We will get up when we want.
• Future Continuous, np. I’ll be working at five.
• Future Perfect, np. I hope they will have arrived by the evening. By the time I retire, I hope I will have done many exciting things.
• Future Perfect Continuous, np. In September I will have been working here for 20 years.

9. Tryb łączący, np. I suggest that you bring your own towel. I insist that you help me with this project.

RZECZOWNIK

1. Nazwy rzeczy policzalnych, np. a car, an answer i niepoliczalnych, np. money, flour.

2. Liczba mnoga rzeczowników, np. a skirt – skirts, a child – children, a wife – wives, a baby – babies, a box – boxes a sheep – sheep, a foot – feet, a passer-by – passersby, an add-on – add-ons.

3. Rzeczowniki występujące tylko w formie pojedynczej, np. news, advice lub mnogiej, np. trousers, glasses.

4. Sposoby wyrażania posiadania i przynależności, np. the daughter’s wedding, the size of the room.

5. Rodzaj, np. an actor – an actress; a nephew – a niece; a fox – a vixen.

6. Rzeczowniki złożone, np. toothpaste, a mother-in-law, a dance school.

PRZEDIMEK

1. Przedimek nieokreślony, np. a house / an umbrella, a yellow box, a bar of chocolate; I have a small garden.

2. Przedimek określony, np. the house of my dreams, the United States, the Himalayas, the table on the right, the most beautiful girl, play the guitar; I have a small garden. In the garden there are different flowers.

3. Przedimek zerowy, np. lunch, furniture, Mount Everest; Dogs and cats are our favourite pets.

PRZYMOTNIK

1. Stopniowanie regularne i nieregularne, np. tall – taller – the tallest, elegant – more elegant – the most elegant, good – better – the best, little – less – the least.

2. Użycie przymiotników z so i such np. She’s so beautiful. They are such nice people.

3. Przymiotniki dzierżawcze, np. my, your.

4. Przymiotniki po czasownikach postrzegania, np. It smells great.

5. Przymiotniki używane w funkcji rzeczownika, np. the rich.

PRZYSŁÓWEK

1. Stopniowanie regularne i nieregularne, np. early – earlier – the earliest, much – more – the most.

2. Użycie przysłówków:

• o dwóch znaczeniowo różnych formach, np. He works too hard. He hardly sleeps. We arrived too late. She has put on weight lately.
• too, np. You’re driving too fast.
• enough, np. He’s not old enough to go abroad alone.

3. Miejsce przysłówka w zdaniu, np. You are always hungry! She never does the shopping on Sunday. I have never seen the Himalayas. Do it very carefully. My father works very hard. Little did he know what was going to happen.

ZAIMEK

1. Zaimki osobowe, np. I, you.

2. Zaimki dzierżawcze, np. mine, yours.

3. Zaimki zwrotne i emfatyczne, np. yourself, themselves.

4. Zaimki wskazujące, np. this, these.

5. Zaimki pytające, np. what, how, why.

6. Zaimki względne, np. who, which, that.

7. Zaimki wzajemne, np. each other, one another.

8. Zaimki nieokreślone, np.

• some, any, no, every i złożenia z nimi
• none, either, neither
•  many, much, few, a few, little, a little
• another, other, others, the other, the others
• every, each
• enough
• both, all
• either – or, neither – nor.

9. Zaimki bezosobowe: you, one.

LICZEBNIKI

Liczebniki główne, porządkowe, ułamkowe i dziesiętne.

PRZYIMEK

1. Przyimki z określeniami miejsca, czasu, kierunku, odległości, przyczyny, sposobu, np. in London, at 7 p.m., on Sunday, in July, on Saturday evening, by bus, with a pen, to get a reward.

2. Przyimki po rzeczownikach, czasownikach i przymiotnikach, np. interest in, famous for, think of, objection to, compatible with, refer to.

SPÓJNIKI

Spójniki, np. and, or, but, if, unless, that, till, until, when, where, while, after, before, as soon as, because, although, however, so, in spite of, despite, yet, on condition that, supposing, providing/provided that, so as, even though, whereas, as if, as though, in case.

SKŁADNIA

1. Zdania oznajmujące:
– twierdzące, np. I’m seventeen years old. There’s too little time. I have been here before. I’m going to learn Japanese.
– przeczące, np. I don’t know the answer to this question. I haven’t seen you for ages. There is no food in the fridge. I can’t do anything about it. Neither/ None of my friends can drive a car.

2. Zdania pytające, np. How old are you? Where are you going? Who is this cake for? How long does it take to get to the airport? When did the match start? Do you have to do any housework today? What is your room like? What happened? Who made you go there?

3. Zdania rozkazujące, np. Put the kettle on. Don’t tell me what to do. Let’s go there together.

4. Zdania wykrzyknikowe, np. How nice of you! What wonderful scenery!

5. Zdania z podmiotem it, np. It’s half past two. It’s getting cloudy. It’s really great here. It makes me happy. It was only last week that he was awarded that prize. It’s worth having a look inside the building. It’s no use trying to convince him.

6. Zdania z podmiotem there, np. There are too many people in this room. There weren’t any clouds in the sky when we left. There will be over a thousand people at the concert. There are bound to be problems.

7. Zdania z dwoma dopełnieniami, np. My boyfriend brought me wonderful flowers.

8. Strona bierna, np. It is made of wood. The building was destroyed by the storm. The parcel has just been delivered. The meal will be served in a moment. It must be finished today. His every step is being watched. He is/was believed to have robbed a bank. I was made to give a speech. The curtains must have been made of special fabric. She likes being admired. The meeting had to be cancelled.

9. Pytania typu question tags, np. He’s English, isn’t he? Give me the book, will you? i dopowiedzenia, np. So do I. Nor/Neither do I.

10. Pytania pośrednie, np. Can you tell me what time it is? Could you tell me where I should turn? I don’t know where everybody is.

11. Mowa zależna, np. My mum said she was tired. The teacher told me to answer the question. The neighbour asked me not to play music too loudly. A doctor wanted to know what was wrong. I wanted to know when the bus would come. I asked mum how many cakes she had bought for the party. The policeman denied having heard about the burglary. The security guard accused me of shoplifting. The man objected to having the meeting interrupted.

12. Zdania współrzędnie złożone, np. I called my friend and asked him to help me. He came to the meeting but refused to accept our offer.

13. Zdania podrzędnie złożone:

• podmiotowe, np. What I know about it is confidential.
• orzecznikowe, np. The problem is that we need help.
• dopełnieniowe, np. He promised that he would come soon. He’d like everyone to enjoy the party. All I did was (to) send him an apology.
• przydawkowe, np. The train that we wanted to take was delayed. My aunt, who has been helping our family for years, is a rich duchess. He came late, which surprised all of us.
• okolicznikowe:
  • celu, np. I phoned him (in order) to tell him the news. I did it so as to save him time. The Government passed that law in order that / so (that) this kind of antisocial behaviour could be punished.
  • czasu, np. Say your name when they ask you.
  • miejsca, np. They found themselves where they had never been before.
  • porównawcze, np. Sylvia’s garden isn’t so big as Margaret’s (is). I respect him more than words can say. Jake has as much courage as his older brother (has). The older I get, the happier I am. She speaks several languages, as do her parents.
  • przyczyny, np. I lent him the book because he asked me to. As it was quite late, we went straight home.
  • przyzwolenia, np. Although he was big and strong, he didn’t want to fight.
  • skutku, np. I worked till late so I was tired.
  • sposobu, np. Do as I tell you.
  • stopnia, np. So much was he engaged in his work that he didn’t hear anyone.

14. Zdania warunkowe (typu 0, I, II, III oraz mieszane), np. If you enter the room, an alarm goes off. If it rains tomorrow, we will stay at home. If he changed his ways, he’d have more friends. If I had known about your victory, I would have called to congratulate you. If he knew English, he’d have represented Poland at last month’s conference in Great Britain. If he had gone to bed earlier yesterday, he wouldn’t be so tired now.

15. Zdania wyrażające życzenie, preferencje lub przypuszczenie, np.

• wish, np. I wish you were here. I wish they would cancel the meeting. I wish we had left earlier.
• it’s time, np. It’s (high) time he found a job.
• had better, np. You’d better (not) come tomorrow.
• would rather, np. I would rather (not) go there. They would rather you didn’t smoke here.
• if only, np. If only we could drive faster! If only I had listened to you.
• as if / as though, np. She felt as if / as though all of her worries had gone.
• suppose/supposing, np. Suppose you had a choice, what option would you go for?

16. Konstrukcje bezokolicznikowe, np. I promise to write every day. It’s difficult for me to decide. I want you to do it. I’m glad to see you. I have many letters to write. I’d prefer to fly rather than travel by bus. Will you let me go there? Don’t make me laugh. When am I supposed to return the books? It was surprising to hear his name mentioned. They were about to leave when I arrived. I saw him do a trick.
oraz gerundialne, np. I enjoy swimming and sunbathing. I couldn’t help reading your message. I was excited about getting birthday presents. I prefer skiing to snowboarding. I couldn’t remember writing the letter. I heard him singing. I’m not used to getting up so early. There’s no hope of their winning the match.

17. Konstrukcje: have/get something done, have sb do sth, get sb to do sth., np. He had his room painted yesterday. I must get it done tomorrow. I will have Mike cook dinner next time we meet.

18. Inwersja stylistyczna i inne formy emfatyczne, np. Rarely do I see so much enthusiasm in her eyes. It was John who told me about it. Had I known about your accident, I wouldn’t have bothered you. You do look nice today. I did tell you.

Źródło (str.27)